Biogazownia to nowoczesne centrum przetwarzania energii przyszłości – miejsce, gdzie natura i technologia łączą siły, by z odpadów (resztek organicznych) stworzyć coś niezwykle cennego: zielony, odnawialny biogaz. Proces ten odbywa się w zamkniętych zbiornikach, tzw. fermentatorach, gdzie bez udziału tlenu, mikroorganizmy rozkładają materię organiczną. Efekt? Energia, ciepło oraz... naturalny, bezpieczny nawóz, czyli poferment, który wraca na pola, zamykając obieg przyrody. 

Warto spojrzeć na biogazownię nie jak na instalację, ale jak na ekosystem przyszłości. 

Poniżej wersja trochę bardziej specjalistyczna ;) Biogazownia to instalacja, która przekształca odpady organiczne w biogaz. Biogaz jest mieszaniną gazów, głównie metanu i dwutlenku węgla, wytwarzaną w procesie fermentacji beztlenowej. Proces fermentacji beztlenowej zachodzi w szczelnych zbiornikach (fermentatorach), gdzie mikroorganizmy rozkładają materię organiczną. Warto również podkreślić, że po zakończeniu fermentacji pozostaje poferment, czyli cenna pozostałość po przetworzonym substracie.

To jedno z najczęściej zadawanych pytań – i bardzo dobrze! :) Bo warto rozwiać mit: nowoczesna biogazownia NIE śmierdzi. Cały proces przebiega w hermetycznym, kontrolowanym środowisku – bez dostępu powietrza, bez możliwości emisji zapachów.

Wszystko będzie odbywać się w zamkniętym obiegu – jak w szczelnie zamkniętym słoiku. Ciężarówki z odpadami będą wjeżdżać do środka biogazowni. Po zamknięciu podwójnej śluzy nastąpi wyładunek. Wlot, fermentacja, wylot – wszystko pod ścisłą kontrolą i ze wsparciem najnowszej technologii. Bez dostępu powietrza, co eliminuje ryzyko nieprzyjemnych zapachów. Co istotne – hala przygotowania wsadu, czyli miejsce rozładunku, została zaprojektowana 1,5 metra poniżej poziomu, na którym poruszają się ciężarówki. Dzięki temu ograniczamy ryzyko emisji zapachów już na etapie rozładunku.

Dodatkowo, filtracja powietrza, monitoring zapachów i technologie oczyszczania eliminują nawet potencjalne ryzyko uciążliwości. A dla pełnej transparentności – monitoring online. Będziesz mógł sprawdzić sam.

Nowoczesna biogazownia to zamknięty, higieniczny i przyjazny sąsiad, który zamiast odoru przynosi korzyści – czystą energię i naturalny nawóz.

W Niewiadomiu planujemy uruchomić nowoczesną, miejską biogazownię komunalną – zaprojektowaną od podstaw z myślą o mieszkańcach i środowisku.

• Komunalna – czyli podlegająca bardziej rygorystycznym normom niż biogazownie rolnicze. Będziemy przetwarzać m.in. odpady kuchenne i zielone z gospodarstw domowych – bez gnojowicy, produktów z ubojni czy odpadów pochodzenia rolniczego.
• Nowoczesna – projektowana zgodnie z najnowszymi i zaostrzonymi wymogami środowiskowymi. Cały proces technologiczny jest szczelny, monitorowany i kontrolowany na każdym etapie.
• Bezpieczna – wyposażona w zaawansowane systemy detekcji gazów, automatyki i monitoringu, które czuwają nad procesem 24/7.

To nie będzie:

• Biogazownia rolnicza.
• Instalacja biometanowa.
• Żaden eksperyment – to sprawdzona i wdrażana w wielu miastach Europy technologia.

Dzięki tej inwestycji:

• Redukujemy emisję CO₂
• Wytwarzamy czystą, zieloną energię
• Obniżamy koszty systemu gospodarki odpadami
• Inwestujemy w jakość życia w dzielnicy

Podstawowym źródłem odpadów dla biogazowni w Niewiadomiu będą odpady zielone i kuchenne pochodzące z naszego miasta. Planowana przepustowość to 22,5  tysięcy ton rocznie – w całości pokrywana przez odpady komunalne z Rybnika.

Czy możliwe jest przyjęcie odpadów spoza miasta? Tak, ale tylko w wyjątkowych przypadkach i wyłącznie z pobliskich, sąsiednich miejscowości – są to Żory i Czerwionka-Leszczyny – i tylko wtedy, gdy będzie to niezbędne dla utrzymania efektywności instalacji. Nie jest to stała praktyka, a jedynie zabezpieczenie operacyjne.

To nie będzie miejsce, które „ściąga odpady z całej Polski” – biogazownia ma służyć naszym mieszkańcom, naszym potrzebom i naszemu środowisku.

Decyzja o lokalizacji biogazowni w Niewiadomiu nie była arbitralna – była wynikiem wielowymiarowej, eksperckiej analizy. Chwałowice, mimo że były brane pod uwagę, nie spełniły kluczowych warunków środowiskowych i logistycznych. To nie była kwestia "odebrania szans", ale chłodnej, merytorycznej oceny możliwości.

Niewiadom, a konkretnie ul. Sportowa, został wskazany jako optymalna lokalizacja ze względu na:

• korzystne uwarunkowania infrastrukturalne,
• oddalenie od zwartej zabudowy mieszkaniowej,
• gotowość terenu i dostęp do sieci przesyłowych.

Warto podkreślić, że w momencie składania petycji przez mieszkańców Chwałowic, proces wyboru lokalizacji nie był jeszcze zakończony. Dopiero później, po analizie różnych wariantów, jako najkorzystniejsze miejsce wskazano Niewiadom. Oznacza to, że działania mieszkańców Chwałowic miały miejsce przed podjęciem ostatecznej decyzji i nie miały wpływu na wybór lokalizacji.

Planujemy zastosowanie technologii najwyższej klasy – nowoczesnej, sprawdzonej i zgodnej z unijnym standardem BAT (Best Available Techniques). Oznacza to, że biogazownia w Niewiadomiu powstanie z wykorzystaniem najlepszych dostępnych rozwiązań na dzień rozpoczęcia budowy – zarówno w zakresie efektywności, jak i bezpieczeństwa.

Technologia będzie:

• sprawdzona w podobnych instalacjach w UE,
• dostosowana do przepisów z 2025 roku i przyszłych zmian,
• odporna na awarie i w pełni zautomatyzowana.

Nie podajemy teraz jednej, konkretnej firmy czy modelu – bo chcemy mieć pewność, że wybierzemy to, co w momencie startu budowy będzie NAJLEPSZE, a nie tylko „wystarczające”.

To bardzo ważne pytanie, bo kluczem do zrozumienia tej inwestycji jest świadomość, że dzisiejsze biogazownie to zupełnie inne obiekty niż te sprzed np. 10 lat. Co więcej, od 2020 roku prawo krajowe i unijne w zakresie ochrony środowiska, emisji i bezpieczeństwa zostało istotnie zaostrzone.

Co to oznacza w praktyce?

• Hermetyczność i kontrola zapachów – obowiązkowa.
• Ścisła kontrola odpadów – żadnych „losowych” substratów.
• Automatyczne systemy bezpieczeństwa – standard, nie luksus.
• Raporty środowiskowe – obowiązkowe, weryfikowane przez niezależne instytucje.
• Technologia BAT – wyłącznie to, co najlepsze i najbardziej efektywne.

Biogazownia w Niewiadomiu powstanie zgodnie z normami z 2027 roku, nie z przeszłości. To ogromna różnica – zarówno dla środowiska, jak i dla komfortu mieszkańców.
Na koniec najważniejsze: Ustawa odorowa – Ministerstwo Klimatu i Środowiska opracowuje projekt! Obecnie ustawa odorowa 2025 jest w fazie przygotowań, a rząd zapowiada, że projekt ustawy zostanie opracowany do końca 2025 roku.  

To bardzo ważne pytanie. Takie głosy są nie tylko zrozumiałe, ale wręcz potrzebne. Już wszystko tłumaczymy ;)

We wniosku o inwestycję wymagana jest formalna identyfikacja potencjalnych zagrożeń, co nie oznacza, że one faktycznie wystąpią. To wymóg prawa, a nie prognoza. Ocena tego, czy inwestycja jest bezpieczna dla zdrowia i życia, należy nie do inwestora, ale do niezależnych instytucji – takich jak Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ), Wody Polskie czy Sanepid. One analizują dane naukowe, nie deklaracje. Jeśli te instytucje wydadzą pozytywne decyzje – jest to jednoznaczne z tym, że instalacja jest bezpieczna.

Chcemy jednak wyjść poza wymogi prawne i dlatego planujemy zastosowanie monitoringu online, który będzie dostępny dla mieszkańców 24/7. Dzięki temu każdy będzie mógł sprawdzić parametry związane z emisjami i bezpieczeństwem instalacji, co dodatkowo zwiększy transparentność projektu.

Naszym celem nie jest składanie pustych obietnic. Mówimy otwarcie: ryzyko wpływu na otoczenie istnieje zawsze. Jednak my gwarantujemy ograniczyć je do poziomu czysto teoretycznego, a to za sprawą korzystania z najlepszych dostępnych technologii i praktyk.

Co to oznacza dla mieszkańców?

• Nie przewidujemy wpływu na jakość życia ani funkcjonalność dzielnicy.
• Nie pogorszy się estetyka przestrzeni – projekt powstanie z poszanowaniem otoczenia.
• Nie będzie emisji zapachów, hałasu czy zagrożeń biologicznych.

Biogazownia to nie problem – to część nowej, zielonej gospodarki, która poprawia jakość powietrza, ogranicza emisje i zmniejsza obciążenie środowiska. Co więcej! Wierzymy, że ta instalacja stanie się zieloną wizytówką Niewiadomia, a o jej standardzie mówić będą nie tylko mieszkańcy, ale i inne miasta w Polsce.

Rozumiemy te obawy. Każdy właściciel nieruchomości ma prawo dochodzić swoich roszczeń, jeśli okaże się, że inwestycja wpłynęła bezpośrednio na spadek wartości działki. Takie przypadki rozpatrują niezależni rzeczoznawcy, a w przypadku sporów – sądy. To gwarantuje obiektywność i ochronę praw właścicieli.

Jednak patrząc szerzej – takie inwestycje bardzo często nie obniżają wartości nieruchomości, a wręcz ją stabilizują lub podnoszą. Dlaczego?
Ogólnopolsko: Ceny gruntów w Polsce rosną – w I kwartale 2024 r. o 3–5%.
Lokalnie: Niewiadom zyskuje na znaczeniu – rozwija się Kopalnia Ignacy, powstaje nowa strefa ekonomiczna w obrębie biogazowni. Infrastruktura poprawia się, pojawiają się nowe miejsca pracy i inwestycje.

To nie tylko instalacja – to część zmiany cywilizacyjnej, która wpisuje Niewiadom w mapę nowoczesnych, zielonych dzielnic. Zyskuje na tym wizerunek, gospodarka i – z dużym prawdopodobieństwem – wartość nieruchomości.

Ruch związany z biogazownią będzie ograniczony i przewidywalny: to maksymalnie do 14 pojazdów dziennie – 10 wjazdowych i 4 wyjazdowe.

Pojazdy będą poruszać się wyłącznie krótkim odcinkiem lokalnym, od ronda łączącego drogę Pszczyna-Racibórz z ul. Sportową, aż do drogi wewnętrznej, która będzie zlokalizowana pod aktualnym PSZOK-iem. Co więcej – dzięki lokalnemu przetwarzaniu odpadów:

• ograniczamy konieczność wywozu bioodpadów poza miasto,
• redukujemy liczbę kilometrów pokonywanych przez śmieciarki,
• zmniejszamy ogólną emisję spalin i hałasu w mieście.

Czyli paradoksalnie – zwiększamy efektywność transportu i ograniczamy jego wpływ na środowisko. Ruch pojazdów jest nieunikniony, ale będzie zaplanowany, bezpieczny i minimalny w stosunku do skali całej dzielnicy.

Teren, na którym planujemy budowę biogazowni, jest zdegradowany z powodu wcześniejszych działalności górniczych. Naszym celem jest odzyskanie tego terenu, przywrócenie go do pełnej funkcjonalności i zagospodarowanie w sposób bezpieczny i odpowiedzialny. Sami zleciliśmy wykonanie opinii geotechnicznej dokumentacji z badań podłoża i projekt geotechniczny dla ustalenia geotechnicznych warunków posadowienia na potrzeby projektu budowy miejskiej biogazowni.

Budowa biogazowni na terenach zagrożonych szkodami górniczymi jest możliwa, ale wymaga specjalistycznego podejścia. Aby zapewnić pełne bezpieczeństwo, przed rozpoczęciem budowy zostaną wykonane szczegółowe badania geotechniczne, a także analiza podłoża. Dzięki tym badaniom możemy sprawdzić aktualny stan, porównać go z wykonanymi przez nas badaniami, dopasować technologię do warunków gruntowych i zapewnić stabilność konstrukcji. W przypadku jakichkolwiek niepewności, inwestycja nie uzyskałaby zgód administracyjnych ani decyzji środowiskowych.

Bezpieczeństwo tej inwestycji leży w interesie wszystkich stron, w tym mieszkańców, dlatego cały proces będzie nadzorowany przez wyspecjalizowane organy.

Aktualnie w Polsce nie ma bezpośredniego odpowiednika biogazowni, którą planujemy zbudować, ponieważ nasz projekt zakłada najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne, które nie mają jeszcze swojego 1:1 w kraju. To, co możemy zapewnić, to wykorzystanie sprawdzonych i nowoczesnych rozwiązań, które już funkcjonują z powodzeniem w wielu krajach.

Naszym celem jest stworzenie instalacji, która będzie bezpieczna, nowoczesna i w pełni przystosowana do lokalnych warunków, biorąc pod uwagę zarówno aspekty ekologiczne, jak i społeczne.

Nie istnieje jednolita, międzynarodowa norma określająca minimalną odległość biogazowni od zabudowań mieszkalnych. W polskim prawie również nie ma jednej, sztywno określonej minimalnej odległości, w jakiej biogazownia komunalna musi się znajdować.

Ostateczną decyzję podejmuje organ wydający decyzję środowiskową i zatwierdzający projekt. W Polsce, zgodnie z przepisami dotyczącymi planowania przestrzennego i ochrony środowiska, odległość biogazowni od zabudowań mieszkalnych jest ustalana indywidualnie, z uwzględnieniem specyfiki lokalizacji oraz wyników oceny oddziaływania na środowisko.

02.01.2025 – połączenie spółek
12.02.2025 – wniosek CZE o zawieszenie postępowania
14.02.2025 – odbiór programu funkcjonalno - użytkowego
25.02.2025 – zawieszenie postępowania
03.03.2025 – odbiór aneksu do Raportu
24.03.2025 – wniosek o odwieszenie postępowania i przekazanie aneksu do Raportu prezydentowi Wodzisławia Śląskiego wraz z załącznikami
26.03.2025 - spotkanie NFOŚiGW
03.04.2025 - odbiór wizualizacji biogazowni
10.04.2025 - spotkanie z Radą Interesariuszy
24.04.2025 - Rada Miasta Rybnika zdecydowała o przekazaniu w formie aportu gruntów miejskich na rzecz spółki
13.05.2025 - stworzenie wirtualnego spaceru po planowanej biogazowni

Aktualnie trwa procedura wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. NFOŚiGW prowadzi formalną ocenę wniosku po połączeniu spółek.

Obecnie jesteśmy również na etapie rozmów z firmą PGNiG Termika, których celem jest wpięcie ciepła produkowanego w Centrum Zielonej Energii do miejskiej sieci ciepłowniczej zasilającej osiedla w Niewiadomiu. To oznacza, że ciepło z biogazowni może realnie trafić do mieszkańców tej dzielnicy.

Oto, jak wygląda to w praktyce:

Biogaz w liczbach:

• W Europie działa już ponad 11 000 biogazowni, głównie rolniczych (budowanych w latach 2010–2015).
• Coraz większą rolę odgrywają nowoczesne biometanownie – mamy ich już ponad 1500 i liczba ta rośnie.
• Dania stawia ambitny cel – do 2030 roku biometan ma pokrywać 100% krajowego zapotrzebowania na gaz.
• Szwecja jako wzór dla Europy:

Szwecja skutecznie minimalizuje ilość odpadów trafiających na składowiska. Według dostępnych danych, mniej niż 1% odpadów komunalnych jest składowanych (dla porównania: w Polsce to około 30%). Szwecja intensywnie wykorzystuje odpady do produkcji energii cieplnej. W niektórych miastach, takich jak Malmö, aż 60% budynków jest ogrzewanych dzięki energii pochodzącej ze spalania odpadów. Szwecja jest także liderem w wykorzystaniu biogazu w transporcie drogowym. Ponad połowa produkowanego biogazu jest przekształcana w biometan i wykorzystywana jako paliwo dla pojazdów .

Biogaz w Twoim ogródku?
Już możliwe. W Polsce właśnie pojawiły się przydomowe biogazownie – urządzenia wielkości stołu, które zamieniają bioodpady w gaz do gotowania. Ciche, bezwonne, ekologiczne. To nie przyszłość – to się dzieje teraz.  A teraz wyobraź sobie, co może zrobić wspólna instalacja dla całego Rybnika?

Biogazownie są bardzo popularnym rozwiązaniem w Europie i na świecie. Oto kilka krajów, gdzie można znaleźć największą liczbę instalacji:

Niemcy: ponad 11 000 biogazowni.
Włochy, Francja, Czechy, Austria: po kilkaset biogazowni.
Polska: kraj dynamicznie rozwijający się w tej dziedzinie, obecnie mamy już ponad 400 biogazowni, głównie rolniczych.
Chiny: lider pod względem liczby biogazowni na świecie z ponad 100 000 instalacjami, a także z licznymi domowymi jednostkami biogazowymi.

Biogazownie stają się coraz bardziej popularne, ponieważ stanowią zieloną alternatywę dla tradycyjnych źródeł energii i efektywnie przetwarzają odpady, co pozytywnie wpływa na środowisko. Dodatkowo, rozwój technologii sprawił, że dzisiejsze instalacje są nowoczesne, bezpieczne i bardziej niezawodne niż kiedykolwiek wcześniej.

Media często koncentrują się na emocjonujących przypadkach i wyjątkach, które nie są reprezentatywne dla całości. W sytuacji, gdy dochodzi do incydentu, temat staje się sensacją i przyciąga uwagę, ale niestety nie mówi się o tysiącach biogazowni, które funkcjonują bezpiecznie, są efektywne i przynoszą realne korzyści zarówno ludziom, jak i środowisku.

Warto wiedzieć, że w Europie działa już ponad 11 000 biogazowni, z czego zdecydowana większość funkcjonuje bez zakłóceń. Przykłady problemów to pojedyncze wyjątki, a system biogazowni jest sprawdzony w wielu krajach, w tym w Niemczech, Włoszech czy Francji. Nie powinniśmy traktować pojedynczych incydentów jako ogólnych reguł, bo zdecydowana większość instalacji działa zgodnie z przepisami i w zgodzie z otoczeniem.

Jeśli nie uda nam się pozyskać niezbędnych środków na budowę biogazowni, inwestycja nie dojdzie do skutku. Jednak to nie oznacza, że problem z odpadami zniknie. W kolejce czekają inne miasta i podmioty, które są gotowe otworzyć takie instalacje. Jednak wówczas to one będą narzucać ceny za odbiór i przetwarzanie odpadów – i niestety, im dalej od Rybnika, tym ceny będą wyższe.

Większe miasta wiążą się z większą liczbą mieszkańców, co generuje wyższe koszty, które ostatecznie odczują wszyscy mieszkańcy, bo ceny za odbiór odpadów będą rosły. Unia Europejska wymaga odpowiedniego gospodarowania odpadami, a bez nowoczesnej biogazowni w Rybniku będziemy mieli trudności z wypełnieniem tych wymagań. W konsekwencji grożą nam kary finansowe, które będą musieli ponieść wszyscy mieszkańcy.

Rybnik otrzymał wyjątkową szansę na pozyskanie tak dużych środków i realizację tego projektu w krótkim czasie. Jeśli tej szansy nie wykorzystamy, prawdopodobnie nie będzie już drugiej takiej okazji, by inwestycja mogła się zrealizować.

Śmieci są problemem, który dotyczy każdego z nas. Jednym z zadań miast aspirujących do miana nowoczesnych i rozwiniętych jest umiejętność ich przetwarzania „we własnym ogródku” – czyli w sposób ekologiczny, lokalny i efektywny.

W 2024 roku przeciętny mieszkaniec Rybnika wytworzył 487 kg odpadów – to znacznie więcej niż średnia krajowa. Z danych GUS wynika, że statystyczny Polak wyprodukował w tym czasie 357 kg odpadów komunalnych, co i tak oznacza wzrost o 2 kg w porównaniu do roku 2023.

Łącznie w Polsce zebrano i odebrano 13,4 mln ton odpadów komunalnych. Większość z nich, bo aż 59% (czyli 212 kg na mieszkańca), trafiła do pojemników na odpady zmieszane – tzw. „czarnych koszy”. Tylko 41% (145 kg) zostało zebranych selektywnie – do oznakowanych pojemników lub worków na papier, szkło, plastik czy bioodpady.

W ciągu roku każdy z nas przeciętnie wytworzył:
212 kg odpadów zmieszanych,
54 kg odpadów biodegradowalnych,
20 kg szkła,
17 kg odpadów wielkogabarytowych,
15 kg papieru i tektury,
15 kg tworzyw sztucznych,
15 kg zmieszanych odpadów opakowaniowych.

Zdajemy sobie sprawę, że wokół tej inwestycji pojawia się wiele emocji i wątpliwości. Część z nich wynika z problematycznej komunikacji w przeszłości oraz nieścisłości dotyczących samego projektu, za co serdecznie przepraszamy. To był trudny etap, ale na szczęście jest już za nami.

Obecnie nowy zarząd przejął odpowiedzialność za projekt, wprowadzając nową koncepcję i zmieniony plan. Wsłuchaliśmy się w głosy mieszkańców i zmieniliśmy wszystko co mogliśmy, a także spełniamy wszystkie zapowiedzi i obietnice. Biogazownia to dla nas innowacyjne przedsięwzięcie, które wciąż budzi pewne obawy, zwłaszcza że w Polsce nie ma jeszcze dokładnego odpowiednika podobnej instalacji, którą moglibyśmy pokazać jako przykład. To, co możemy zaoferować, to transparentność i szczerość w prezentowaniu wszystkiego, co udało nam się osiągnąć do tej pory.

Zdajemy sobie sprawę, że niepewność w związku z nowymi projektami jest naturalna i chcielibyśmy podkreślić, że rozumiemy te obawy. Naszym celem jest odbudowa zaufania, i choć jest to trudny proces, jesteśmy zdeterminowani, by pokazać nasze plany w sposób przejrzysty i odpowiedzialny. Chcemy, by mieszkańcy mieli pełną wiedzę na temat projektu, jego wpływu na miasto i otoczenie, a także przyszłości związanej z rozwojem biogazu w Polsce i Europie. Bo biogaz to kierunek, który wybierają wszyscy w Europie - to energia przyszłości.

Prosimy tylko o szansę, abyście mogli poznać nas lepiej i zobaczyć, jak zbudowane są nasze plany. Szanujemy wszystkich – zarówno tych, którzy mają wątpliwości, jak i tych, którzy nas wspierają. Chcemy, by każdy miał możliwość wyrobienia sobie własnej opinii.